25.3.04

Het Goede Leven

Savater heeft mij persoonlijk behoorlijk geraakt met z’n treffende, beeldende schetsen en zijn eenvoudige kijk op ‘het goede leven’. Dat begint met respect voor jezelf, waarna je respect voor de ander kunt tonen. Alles wat je ten gunste van anderen doet komt ook jezelf ten goede.

Het gaat om het verschil tussen slaafse muizen en vrije leeuwen, met gepaste eerbied voor beide diersoorten. “Wat zal me overkomen?” vraagt degene die als muis is geboren, terwijl degene die als leeuw geboren is vraagt: “Wat zal ik doen?”

De muis wil anderen dwingen van hem te houden om zo van zichzelf te kunnen houden, terwijl de leeuw van zichzelf houdt en daardoor in staat is van de anderen te houden.

De muis is tot alles bereid om te voorkomen dat anderen iets tegen hem kunnen uitrichten, terwijl de leeuw van mening is dat alles wat hij ten gunste van anderen doet ook hemzelf ten goede komt.

Muis of leeuw zijn, dat is de kwestie.

Hoofdstukken

Waarschuwing voor opvoeders.

Het boek is er om de ontwikkeling tot vrijdenkende burgers te bevorderen.

Woord vooraf
Savater neemt je mee naar een van die piepkleine momenten in iemands leven die grootse impact hebben. Zijn kleine zoontje vertelde hem ooit een enge droom waarin hij zijn vader hoort roepen, “heb vertrouwen”. Het zoontje is dat voorval beslist vergeten. Op Savater maakte dit een onuitwisbare indruk. “Al leefde ik duizend jaar, dan nog zou ik je niet kunnen belonen voor de trots die ik die middag voelde toen ik hoorde dat het mijn stem was die je moed kon inblazen.”

Ik las dit boek over de liefde van vaders voor hun kinderen, over de liefde voor het leven in zijn algemeenheid, op een van de zonnigste momenten uit mijn leven. Lago di Bolsena, 35 graden in de schaduw, in een hangmat terwijl Beau, mijn kleinste zoon, zich tegen mij aan genesteld had. Dit was eigenlijk zijn siësta plekje ’s middags.

“Heb vertrouwen in jezelf. Vertrouw op je eigen verstand .. en op je intuïtieve liefde die je weg naar goed gezelschap zal wijzen.”


1. Waarover gaat ethiek

-Ethiek gaat over vrijheid. “Anders dan dieren, planten of levenloze materie kunnen mensen voor een deel hun manier van leven zelf uitvinden en zelf kiezen. Het lijkt dus verstandig goed op te letten bij de keuzes die je maakt in het leven. Dat heet savoir vivre, of levenskunst, of ethiek.

2. Bevelen, gewoontes en grillen

-Gelukkig hoef je niet over alle keuzes in het leven na te denken, veel beslissingen neem je automatisch. Redenen (beweegredenen) om iets te doen kunnen zijn: bevelen, ontlenen hun kracht deels aan angst, deels aan vertrouwen en genegenheid. Gewoontes zijn eerder het gevolg van gemak, Grillen daarentegen komen van binnenuit en geven het grootste gevoel van vrijheid.

3. Doe wat je wilt

-Ethiek gaat over vrijheid. “Anders dan dieren, planten of levenloze materie kunnen mensen voor een deel hun manier van leven zelf uitvinden en zelf kiezen. Leef niet het leven dat anderen voor je hebben bedacht. Het lijkt dus verstandig om de keuzes in je leven heel bewust af te wegen.
-“Een daad is nooit goed, louter en alleen vanwege het gehoorzamen aan een bevel, gewoonte of gril.”
-Doe wat je wilt betekent, geef (diepere) betekenis aan al wat je doet.

4. Bezorg jezelf een goed leven

-“Bevelen, gewoontes, beloningen, straffen, alles wat zich van buitenaf aan je opdringt moet je laten voor wat het is. Al deze kwesties moet je benaderen vanuit jezelf, je eigen binnenste.”
-“Jezelf een goed leven geven kan welbeschouwd niets anders betekenen dan een goed leven (aan anderen) geven”
-“Want liefde voor mezelf en liefde voor ieder ander zijn twee onverbeterlijk verbonden elementen.”- Erich Fromm

5. Word toch wakker

-“Gebruik de dingen als dingen en behandel de mensen als mensen”- Erich Fromm

6. Vrijheid en verantwoordelijkheid
-“Verantwoordelijkheid is weten dat elk van mijn daden mij vormt, mij definieert, mij uitvindt. Bij het kiezen van wat ik wil doen verander ik geleidelijk. Al mijn beslissingen laten een spoor achter in mezelf, voordat ze dat doen in de wereld om mij heen.”

7. Verplaats je eens in een ander

-“Wat betekent het om mensen als mensen - op menswaardige wijze - te behandelen? Dat wil zeggen je probeert je in de ander te verplaatsen…. hem van binnenuit te begrijpen, een ogenblik lang zijn standpunten in te nemen.”
-“Alle mensen zijn gemaakt van de stof waaruit hun dromen bestaan”. Shakespeare. We hoeven niet te verbergen dat we ons bewust zijn van die verwantschap.

8. Geniet er maar van

-“Dieren gebruiken seksualiteit uitsluitend ten behoeve van de voortplanting, voedsel om in leven te blijven en ze bewegen alleen uit noodzaak. De mens heeft daarentegen de erotiek, de gastronomie en de atletiek uitgevonden.
-Niets is slecht enkel vanwege het feit dat het je genot verschaft.
-Ethiek is een weddenschap waarbij je inzet op de waarde van het leven (niet van de dood). Sta me toe al die genietingen te wantrouwen waarvan de voornaamste betovering lijkt te schuilen in de risico’s en het gevaar dat ze met zich mee brengen.

9. Je moet kiezen

-Ethiek is de kunst te kiezen wat het gunstigste voor jou is, de kunst om zo goed mogelijk te leven. Het doel van politiek is het zo goed mogelijk organiseren van de samenleving, zodat iedereen kan kiezen wat gunstig voor hem of haar is.
-Het leren de belangen van een ander als de jouwe te beschouwen en jouw belangen als die van een ander is een deugd die rechtvaardigheid wordt genoemd.

10. Tot besluit – Je moet er zelf over nadenken

-Het leven heeft zin en volgt maar één richting; het gaat vooruit je kunt het leven niet stilzetten, geen enkele zet kan worden overgedaan of gecorrigeerd. Daarom moet je nadenken over wat je wilt en opletten bij wat je doet.
-Waar het mij om gaat, is niet of er leven na de dood is, maar dat er leven vóór de dood is.
-Voor de rest wens ik je veel geluk! En ook herhaal ik wat die stem die op de mijne leek jou in je droom toeriep toen je bijna meegesleurd werd door een wervelstorm: heb vertrouwen!


Veel plezier, de rest van het goede leven!

Brand Design

Brand Design
Brand Design
Het vormen en vormgeven van merken
Ruud Boer
ISBN 90-430-0871-0


Brand Design, het vormen en vormgeven van merken voor een optimale merkidentiteit is de volledige titel van dit boek, maar net als met merken kun je je beter concentreren op het communiceren van de essentie, Brand Design. Het is een fijn boek om te lezen. Ruud Boer claimt een boek te hebben geschreven dat een brug slaat tussen de creatievelingen en marketingmanagers. Ik vind die claim rechtvaardig.

Hij deelt merkidentiteti op in fysieke, mentale en spirituele aspecten. In mijn ogen groeit de mens vooral op dat laatste niveau. Kijk dus maar eens hoe je dat niveua in campagnes, websites, producten etc. kunt vatten.

Het boek heeft verder een aantal verhelderende modellen, zit vol bekende voorbeelden en bevat een fraaie checklist voor creatieve briefings.

Een must voor de creatieve designer die vaak met marketeers om tafel moet zitten.

The Art of Looking Sideways

The art of looking sideways
The Art of Looking Sideways
Alan Fletcher
Phaidon
ISBN 0-7148-3449-1


Een enorm boek, qua omvang maar vooral ook qua impact. Deze bijbel hoort bij iedere visueel ingesteld persoon op het nachtkastje. Alan verbaast zich over veel dingen, verzamelt ze en zet ze tussen twee flinke kaften. Om Alan maar meteen even te quoten: “I quote others only the better to express myself”. Natuurlijk heeft íe die niet van zichzelf, maar van Michel de Montaigne, filosoof.

Hij bundelt foto’s, curiositeiten, wetenswaardigheden, roddels, wonderen.
Ik kan er weinig over vertellen. Gelukkig hoeft dat niet altijd.

Most of us remember someone who opened a door in our minds.
Of course there are also those who close doors.
Teaching is a matter of asking the right questions rather than giving the right answers.

Je moet het zelf zien.

Cyberspace Odyssee

Cyberspace Odyssee
Cyberspace Odyssee
Jos de Mul
ISBN 90-77070-12-5
Winnaar van de Socrates Wisselbeker 2003


Dit boek gaat over tijd en ruimte. Tijd hangt samen met verandering, beweging, processen, ontwikkelingen, gebeurtenissen. Anders dan de drie dimensies van de ruimte hebben verleden, heden en toekomst een verschillend realiteitsgehalte. Enkel het heden heeft realiteit. Of is tijd een subjectieve eigenschap, een opvatting die Kant aanhangt.

Cyberspace Odyssee gaat ook over de rol van de mens in die veranderende tijd en ruimte. Een mens die op zichzelf niet zo spannend evolueert. De evolutie van de techniek daarentegen is groots. Zijn wij als mens eigenlijk wel de ‘scheppers’ van die nieuwe techniek? Of is die evolutie van de techniek eigenlijk wel te managen, te stoppen of te sturen? Wist Einstein veel toen hij E=mc2 bedacht. De formule ligt wel aan de basis van de atoombom!

Ik vind Cyberspace Odyssee een complex (af en toe té complex, dan ventileert Jos teveel van zijn filosofische kennis) en spannend boek. Het heeft me geïnspireerd tot een aantal nieuwe one-liners over de polariteit van het leven. De Mul laat ons zien hoe de mens uiteindelijk een wezen kan construeren - een computerrobot - die hem in alle opzichten de baas zal zijn. We zien daar vandaag de dag natuurlijk al de bewijzen van, zenuwen kunnen al op protheses worden aangesloten. Alle menselijke zintuigen zullen in de loop der tijd vervangen of verbeterd kunnen worden.

De mens zal de technoculturele evolutie als vervolg op de darwinistische biologische revolutie voortzetten en een zichzelf overstijgend complexer en intelligenter wezen voortbrengen en zichzelf daarmee opheffen want hij zal dan de niet-meer-mens, de onmens voortbrengen. Het is immers naïef om te veronderstellen, meent De Mul, dat de evolutie bij de mens zal stoppen en dat de zich expanderende cultuur zich zal beperken tot de aarde.
De motor van deze evolutie van de cultuurgeschiedenis is niet het zich ontwikkelende bewustzijn van de mens zoals Hegel dat schildert, maar het zou de techniek zijn, die steeds de geweldige economische sociale, sociologische en culturele veranderingen teweegbrengt.

De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar uit te vinden, Alan Kaye.
Internet is een primitieve voorafschaduwing van Cyberspace. Als internet dus echt zo’n archaïsch instrument is, dan staat ons nog heel wat te wachten!

De troost van de filosofie

De troost van de filosofie
De troost van de filosofie
Alain de Botton
ISBN 90-254-1962-3


“Charmes nemen we slechts waar als ze kunstmatig geaccentueerd, aangedikt en opgeblazen zijn. Die welke in de vorm van natuurlijkheid en eenvoud volgens ons voorbijgaan, ontsnappen gemakkelijk aan een grove waarneming als de onze.”

“Alleen de dingen waardoor we ons beter voelen, zijn wellicht de moeite van het begrijpen waard.”

Alain de Botton is de franse equivalent van Bas Haring, een eigentijdse filosoof met veel gevoel voor media. Heb je geldzorgen of liefdesverdriet? Vind je jezelf niet populair genoeg? Voel je vaker frustraties opborrelen? Gelukkig zijn er altijd nog filosofen die troostende woorden hebben voor alle situaties. Alain heeft ze mooi gerubriceerd per probleem.

Lees het boek, maar bedenk dit; filosofen zijn niet de meest gelukkige soort onder de mensen. Socrates werd aangespoord zelfmoord te plegen. Jezus werd aan het kruis genageld. Plato werd getroffen door de vallende ziekte. Nietsche had last van hoofdpijn, verstopping, braken, duizeligheid, was vrijwel blind en leed aan slapeloosheid. Hij wenste dat anderen ook toe, om de juiste diepgang in het leven te vinden.

De mens vindt vaak troost in het leed van anderen nietwaar?

audiofragment Luister naar Alain de Botton.

De weg naar Flow

De weg naar flow

De weg naar Flow
Mihaly Csikszentmihalyi
ISBN 90-5352-535-1


Ken je die momenten dat je even alle dagelijkse beslommeringen achterlaat door een unieke ervaring? Zo'n moment dat je even helemaal in een gebeurtenis opgaat en alles om je heen vergeet. Ik wel, ik heb dat tijdens het skiën, mijn verstand op nul, mijn blik zoekend naar het volgende draaipunt. Ik moet het hebben gehad tijdens mijn eerste (en laatste) bungy jump, ik heb het tijdens squash, sportklimmen, zeilen en zelfs wel eens een keer tijdens mijn werkJ. Dat zijn van die piekervaringen waarin je helemaal in het moment opgaat. Dat is Flow.

In je leven ben je bezig met drie dingen; productie, onderhoud en vrije tijd. De manier waarop je dit invult maakt de som van alle dagen tot een vormeloze massa of iets wat lijkt op een kunstwerk. Om je leven tot een kunstwerk te maken, moet je hoge doelen stellen die je bevrediging geven, daardoor moet en kun je je concentreren, waardoor je controle krijgt over je geestelijke energie, die gaat nl. naar het NU. Hart, wil en verstand zitten op een en dezelfde lijn en richten de energie op één taak.

Flow doet zich doorgaans voor als een taak opwinding veroorzaakt die je nog net onder controle kunt houden. Ik heb de afgelopen jaren geprobeerd mijn studenten op dat punt te krijgen met projecten binnen NieuweDingenDoen.

Een prima boek voor diegene die zijn balans zoekt op het gebied van kunnen, kennen, durven, proberen, ervoor gaan, concentreren.

De Kracht van het NU

De kracht van het NU

De kracht van het NU
Gids voor spirituele verlichting
Eckart Tolle
ISBN 90-202-8230-1


Zet je verstand niet op nul, maar wel de identificatie ermee. Het verstand creëert een onecht ego, voornamelijk gebaseerd op uiterlijke verschijningsvormen. Je verstand is een mechanisme dat scenario’s produceert (toekomst) en films recenseert (verleden). Als het verstand aan de macht is, heb je geen tijd en energie om in het NU te leggen, het enige moment dat geldig is. Problemen zijn illusies van het verstand. Gebruik je verstand! Gebruik het met mate!
Leg al je aandacht en energie in het NU.

Eckart Tolle inspireerde mij weer eens een uitstapje te maken naar die ademloze momenten in mijn leven waar mijn verstand even op nul stond, momenten waar ik heel bewust en gedreven bezig met de activiteit van dat moment. Een moment waar oordelen of (negatieve) gedachten geen plek kregen.

Ik vond dit een uitermate boeiend boek dat me meer inzicht in mezelf en mijn medemens heeft gegeven.

Architecture Now


Architecture Now, originally uploaded by guigui.

Architecture Now!
Vol. 2
Philip Jodidio
ISBN 3-8228-1594-2

In de architectuur zien we dezelfde thema's terug die ook in het Interaction Design van toepassing zijn. Het is daarom aardig te zien hoe de meest vooruitstrevende en creatieve architecten van vandaag bezig zijn met 'menselijke' ontwerpen waarbij gebruiksgemak voorop staat.

Architecture Now! bestaat voor 90 % uit fraaie foto's. Het gaat niet over de gebouwen waar je zonder notie langsloopt. Ik kan uren gebiologeerd door dit soort boeken bladeren. Massief, transparant, symmetrisch, organisch, licht, esthetisch, pompeus, technisch, ritmisch.

Zelf vang ik de taal van de architectuur in nachtfoto's. 's Nachts zijn de kleuren immers helderder, aldus Vincent van Gogh.